Ulkemizde, zamaninda cocuklara karne hediyesi olarak alinan bisiklet, yillar gectikce yerini cep telefonu, tablet ve PC gibi teknolojik urunlere kaptirdi. Universite yillarinda veya is hayatinin baslarinda, spor meraki olan gencler (ozellikle doksanlarda cocuk olmus, bisikletin tadini almis) kaliteli bisikletlerle hafta sonu bisiklet turlarina katilmaya basladilar. Ancak bu bisikletler uc-dort kullanim sonrasi, evde gereksiz yer kaplayan bir nesne olarak gorulmeye baslanir, ikinci el piyasasinda kendilerine yer bulurlar.
Tamamen basimdan gecen bir olay oldugu icin ulkemizde bisikletin yerinden bahsederek baslamak istedim. Peki bu hazin ve kacinilmaz son neden oluyor?
Ulkemizde bisiklet yolu vardi da biz mi kullanmadik dediginizi duyar gibiyim :) Her yil belediyelerin hizmetlerini aciklarken, belediye sinirlarimiz icindeki bisiklet yolunu dort km'den sekiz km'ye cikardik gibi aciklamalarini gorursunuz. Amsterdam'a gelince anladim ki bisiklet yolu, evinin onunden baslayip, butun ilceyi/ili/ulkeyi kapsamiyorsa hic bir anlami yok. Sekiz km bisiklet yolu yapmissin da oraya ulasmak icin gecmem gereken X km yolu nasil gideyim?
Peki elin oglu bunu nasil yapmis, biz neden yapamiyoruz?
Simdi dunya uzerinde hic kimse bir hakki kolay kolay elde etmiyor. 1960li yillarda Hollanda'da motorlu arac terorunde bir artis yasanmis. Ozellikle sehir merkezinde kurallara uymayan suruculer yuzunden bir yil icerisinde 3300 olum vakasi (400 cocuk) yasanmis. Bunun uzerine ayaklanan halk bariscil eylemlerle (Stop the child murder) sehir ici hiz sinirlarinin dusurulmesini talep etmis. Daha guvenli sokaklar icin yapilan bu eylemler 1970li yillarda meyvesini vermeye baslamis ve bisiklet yollari yapilmaya baslanmis. Bu bir baslangic tabii :)
1973 yilinda Suudi Arabistan bazi ulkelere ambargo uygular, neden olarak da Yom Kippur savasinda Israil'i desteklemelerini gosterir. Bu ulkelerden birisi de Hollanda'dir ve ulkede petrol krizi bas gosterir. Ulke yoneticileri kaynaklarin verimli kullanimi ve yonetilmesi adina bazi kararlar alir. "Aracsiz Pazar" gunleri sessiz haftasonlarina ve cocuklarin sokakta guvenle oynadiklari, arac hegamonyasinin olmadigi eski guzel gunlere donusur. Boylece gelecegin araci olarak gorunen motorlu tasitlar, yerini tekrar bisikletlere birakmaya baslar.
Peki biz ulke olarak ne durumdayiz?
Soyle ozetleyeyim, makam-mevki isleri ulkemizde o kadar abartildi ki, hemen hemen herkesin sirket araci var ve kimse toplu tasima dahi kullanmak istemiyor. Sonuc? Tek kisinin yolculuk yaptigi arabalar surusunun yarattigi bir trafik. Bisiklet, motosiklet vb araclar tasittan sayilmiyor, trafik icin enfes cozumler olduklari savunulmuyor :( Yapilan bisiklet yollari gostermelik veya hobi amacli maalesef.
Abi simdi yillarca calismis yonetici olmus adam, ise bisikletle mi gidecek? Evet efendim gidecek, benim Hollanda'da calistigim firmada yoneticim, onun yoneticisi, onun da yoneticisi nasil bisikletle ise gidiyorsa, senin Turk yoneticin de yapabilir. Lutfen egolari bir kenara birakalim artik. Ben yoneticiyim en iyi bisikletler layigim, duz bisiklete binemem diyorsa da Van-moof marka elektrikli bisikletler var yaklasik 2500-3000 eurodan baslayan fiyatlarla sahip olabilirler ;)
"Bisiklet de bir cesit spor, yapabilen var yapamayan var." diyenin agzina kurekle vururum. Cocukluktan itibaren bisiklet uzerinde yasamis olsaydin, emin ol hem sagligin yerinde olacakti hem de ulasimini daha temiz bir yolla sagliyor olacaktin. Ayrica teknoloji gelisti, bisiklet dedigin sey binbir cesit, elektrikli bir tane kapiver, iki tekerin tadina var. Ozetle, hic bir zaman gec degil, bir yerden baslamak lazim kendimiz icin olmasa bile cocuklarimiz icin...Illa petrol krizini beklemeye gerek yok yani ;)
Burada bitmez yakinda devami geliyor...